2114074419 Διοχάρους 24, Καισαριανή mariakou_endo@yahoo.com, info@mariakoutsaki.gr

Ο ρόλος του λιπώδους ιστού στην υγεία των οστών

Ο ρόλος του λιπώδους ιστού στην υγεία των οστών {noPicture}
 
Τα οστά και το λίπος αποτελούν δυο βασικούς ιστούς με κύριους ρόλους τη στήριξη, την προστασία, τη μόνωση,  τη θερμογένεση και την παραγωγή ενέργειας. Όμως, παρόλο που φαινομενικά επιτελούν διαφορετικό έργο, επικοινωνούν και αλληλεπιδρούν, συμβάλλοντας στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού.

Το μεν λίπος χωρίζεται σε φαιό και λευκό. Βρίσκεται κάτω από δέρμα (υποδόριο) ή περιβάλλει εσωτερικά όργανα (σπλαχνικό). Τα δε οστά αποτελούν το στήριγμα του σώματος. Τη μεγαλύτερη οστική μάζα την αποκτούμε γύρω στα είκοσι και από τα πενήντα αρχίζει σιγά σιγά η απώλειά της, ώσπου, μετά την εμμηνόπαυση για τις γυναίκες, χωρίς την προστασία των οιστρογόνων, επέρχεται αλλαγή της δομής και απώλεια οστού με πιθανή κατάληξη την οστεοπενία ή την οστεοπόρωση. Αυτές μπορεί να συμβούν και πριν την εμμηνόπαυση από άλλες νόσους όπως υπερπαραθυρεοειδισμό, υπερθυρεοειδισμό, σύνδρομο Cushing, υπογοναδισμό, παθήσεις του εντέρου – σύνδρομα δυσαπορρόφησης κλπ. Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση, συνήθως, είναι ιατρογενής και οφείλεται σε παρεμβάσεις που στοχεύουν στην καταστολή των ορμονών του φύλου, όπως συμβαίνει στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη ή του μαστού.

Για χρόνια υπήρχε η πεποίθηση ότι ο λιπώδης ιστός έπαιζε το ρόλο «αποθήκης ενέργειας» και εκείνο του μηχανισμού προστασίας κατά την πτώση. Τελευταία, έχει αποδειχθεί ότι, επιπρόσθετα, εκκρίνει μια μεγάλη γκάμα ουσιών, μεταξύ αυτών κάποιες με ορμονική δράση και παίζει ενεργό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας του οργανισμού. Σε αυτές έχει δοθεί ο γενικός τίτλος λιποκίνες και ανακαλύπτονται συνεχώς καινούριες. Ενδεικτικά, κάποιες από αυτές είναι η λεπτίνη, η αντιπονεκτίνη, η βισφατίνη, η ρεζιστίνη κ.α. Η πιο καλά μελετημένη είναι η λεπτίνη, η οποία δρα πάνω σε κύτταρα υπεύθυνα για την αποδόμηση του οστού, τους οστεοκλάστες αναστέλλοντας την ωρίμανσή τους, «φρενάροντας» έτσι την απώλεια οστικής μάζας. Ταυτόχρονα, μέσω του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, η ίδια ορμόνη προάγει την οστική απορρόφηση. Συνεπώς, η λεπτίνη συμβάλλει στον έλεγχο της οστικής μάζας, μέσω της δυναμικής ισορροπίας μεταξύ των δυο αντίθετων δράσεων της.

Έπειτα, ο λιπώδης ιστός είναι σημείο πρόσληψης, αποθήκευσης, δράσης και μεταβολισμού των ορμονών του φύλου. Μετά την εμμηνόπαυση η μετατροπή των ανδρογόνων σε οιστρογόνα, που λαμβάνει χώρα στο λίπος, είναι η πιο σημαντική πηγή οιστρογόνων για τον οργανισμό, τα οποία παίζουν, έστω και πιο ασθενή από όσο πριν την εμμηνόπαυση, προστατευτικό ρόλο ενάντια στην απώλεια οστικής μάζας.

Επιπλέον, στο λιπώδη ιστό αποθηκεύεται η πολύ σημαντική για την υγεία μας βιταμίνη D, της οποίας το βασικό έργο είναι η εναπόθεση ασβεστίου στα οστά, απαραίτητου για τη σκελετική υγεία. Η διαταραχή της ισορροπίας του λιπώδους ιστού, κυρίως προς τα κάτω, επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδά της στον οργανισμό.

Συμπερασματικά, είναι σημαντικό, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση στις γυναίκες, να διατηρείται ένα καλό ποσοστό λίπους για το φύλο και την ηλικία, με κανονικό σωματικό βάρος, καθώς επιδρά ωφέλιμα στην σκελετική υγεία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με το συνδυασμό καλής διατροφής και σωματικής άσκησης. Τα δυο άκρα, η απίσχναση (το να είναι κάποιος υπερβολικά αδύνατος) και η παχυσαρκία είναι σοφό να αποφεύγονται, καθώς το μεν πρώτο αυξάνει τον κίνδυνο για οστεοπόρωση, λόγω έλλειψης λιπώδους μάζας, ενώ το δεύτερο κρύβει σοβαρούς κινδύνους για το καρδιαγγειακό σύστημα.

 

Πίσω